Material thinking … Kunst als zintuiglijke reflectie ….
Als ik in het Cobramuseum de schilderijen van Armando zie weet ik het ineens weer. Niet in woorden. Het is eerder een denken in verf, in gebaren, in ruimte en aanraking. Alsof ik de verf kan ruiken terwijl er niets te ruiken valt. Het kijken valt samen met mijn eigen herinnering. De sporen van zijn handen op het doek, het kneden en duwen, de eerdere lagen die door de bovenlaag heen kieren. De kleur die in elkaar smeert. Het afstand nemen en kijken, gebaren maken met je handen in de lege ruimte en dan weer dicht op de huid van de verf. Zoals dansers zeggen iedere beweging mee te maken in hun hoofd als ze naar een dansvoorstelling kijken. En het is wonderlijk om te bedenken dat Armando helemaal niet meer heen en weer kán dansen voor het doek. Dat hij in zijn stoel gezet wordt vlak voor het schilderij, dat hij moet vragen of iemand het doek verzet. Een zeeschilderij wordt pas als je op grote afstand staat grijsgroen water waarin het licht op de opspattende golven reflecteert. Dat kun je waarschijnlijk alleen zo schilderen vanuit de herinnerde ervaring van de duizenden keren dat je afstand nam.
Is dit denken in materie, in verf? Is dit een zintuiglijke manier van reflecteren?
Woorden als ‘schuldig landschap’ of de ‘schoonheid van het kwaad’. Het past. Maar het is ook een vertaling van iets dat je al wel begrepen had op een andere manier.